Tai tiếng càng lan rộng, giáo hữu công giáo càng choáng váng ngất ngư

Trong tuần qua (ngày 19-3-2002), Tổng Giáo Phận Portland thuộc TB Maine đã hứa sẽ chuyển hết hồ sơ những linh mục dính dáng đến lạm dụng tình dục lên cho biện lý cuộc Quận Cumberland.

Bà Stephanie Anderson, Trưởng biện lý nói : "Chỉ cần những chuyện người ta kể lại với nhau, tôi cũng muốn điều tra hư thực, tại vì tôi tin rằng những người đã phạm tội một lần sẽ tiếp tục phạm tội nữa"

Tai tiếng bêu riếu về tình dục đã phủ trùm lên Giáo Hội Công Giáo, chưa dễ dàng kết thúc đâu vì mới chỉ mới mở đầu. Trên toàn quốc, các Giáo Phận, để lấy lại niềm tin của giáo dân đã tự nguyện mở lục hồ sơ tội phạm chuyển lên biện lý cuộc địa phương.

Những sự phổ biến về tai tiếng đã làm nhiều người bạo dạn ra tố giác. Cơ quan truyền thông hàng ngày đều phát hiện ra nhiều trường hợp các linh mục lạm dụng tình dục con nít và nhiều vụ bao che.

Tai tiếng đã làm đau lòng các tín hữu, làm tu sĩ mất tinh thần, đe dọa quyền lực tinh thần của các Giám Mục. Tai tiếng đã làm một Giám Mục phải từ chức, hàng tá linh mục mất việc và làm cho tiếng tăm của Ðức Hồng Y Bernard Law của Giáo Phận Boston phải sứt mẻ.

Từ trong những trường Thần Học đến những bàn ăn trong gia đình, người công giáo đang đặt nghi vấn trên nền tảng Giáo Hội, gồm toàn người độc thân phái Nam cai quản. Giáo dân đang đòi hỏi một cuộc đối thoại cởi mở về một vấn đề giáo lý mà chính ÐGH Gioan Phaolồ 2 đã cấm đoán khóa sổ.

Ðể mở đầu, tờ báo công giáo chính thức của TGP Boston, trong một bài xã luận đã nói rằng Giáo Hội Công Giáo bây giờ phải đương đầu với câu hỏi là còn bắt buộc các linh mục phải độc thân nữa hay không.

Hồng Y Bernard Law, mà người ta coi là một thủ cựu trung thành với La Mã, nói rằng bài báo viết ra không phải để đặt vấn đề với Giáo Hội Công Giáo nhưng chỉ để phản ảnh những tư tưởng được nêu lên sau vụ tai tiếng tình dục này. Hàng Giáo Phẩm Công Giáo không ai tin rằng sẽ có sự thay đổi một sớm một chiều vì việc độc thân của tu sĩ đã có từ nhiều thế kỷ qua. Nhưng người ta đã thấy rõ những hậu quả trầm trọng do vụ tai tiếng tình dục để lại.

Có thể là Giáo Hội Công Giáo sẽ mất một vài đặc ân của chính phủ Hoa Kỳ như không bị truy tố về hình tội và những thẩm quyền tinh thần đòi hỏi xưa nay của Giáo Hội liên quan đến vấn đề xã hội và gia đình cũng sẽ bị đe dọa.

Về vấn đề tài chánh, Giáo Hội được kể là giầu có để có thể mở hầu bao trả cả triệu Mỹ Kim cho nạn nhân trong các vụ kiện các linh mục lạm dụng tình dục. Baỏ hiểm không bao hết, cho nên một vài Giáo Phận phải vay mượn từ các Giáo Phận khác hoặc bán đất đai, nhà cửa dinh thự, trường học.

Ông Mark E. Chopko, luật sư chính của Hội Ðồng Giám Mục Hoa Kỳ nói : "Nhiều người hiểu lầm là Vatican có thể ký check cho, nhưng sự thật là mỗi Giáo Phận phải lo tài chánh riêng của mình. Không Giáo Phận nào muốn đóng cửa các cơ quan bác ái từ thiện để trả nợ cả."

Nhưng sự nguy hiểm nhất là giáo dân sẽ xa lánh Giáo Hội, có kẻ sẽ bỏ đạo vì không tin tưởng vào các đấng lãnh đạo tinh thần nữa. Peggy Morales, sống ở East Harlem, có con theo học trường công giáo và đi lễ mỗi ngày Chúa Nhật nói là bà đang phân vân trong vụ đi lễ hàng tuần này và rất sung sướng là con bà không đứa nào làm chú giúp lễ cả.

Và tương lai của Giáo Hội, một điều hiển nhiên là vì những người muốn đi tu cũng sẽ e ngại bị mang tiếng thành thử các linh mục đã thiếu lại càng thiếu hơn.

Chiến lược Im Lặng là vàng

Năm 1985, khi tờ tuần báo Times of Acadiana lên tiếng báo cáo vụ linh mục Gilbert Gauthe ở Louisiana, xác nhận là đã cưỡng dâm hơn 12 em bé và linh mục này bị kết án tù 20 năm, HÐGM Hoa kỳ bàn thảo kế hoạch lấy lại niềm tin.

Nhưng về sau, khi nhiều linh mục khác bị tố cáo ở Dallas, Santa Fe, NM; Fall River, Mass; và ở Santa Rosa, California, nhiều địa phận áp dụng chiến dịch "Lấy lại niềm tin" bằng cách cất chức các linh mục, giúp đỡ các nạn nhân, tưởng sẽ làm nguôi lòng các giáo dân trong một thời gian.

Tuy nhiên càng ngày càng có nhiều nạn nhân tố cáo. Và trong âm thầm nại cớ là cả nạn nhân đến bị cáo đều muốn giữ bí mật để bảo vệ danh tiếng, luật sư của Giáo Hội Công Giáo đã dàn xếp khoảng cả 1,000 vụ kiện, trả cho nạn nhân từ vài chục ngàn đến hàng triệu Mỹ Kim, mà bây giờ các Giám Mục mới công nhận đó là điều sai lầm, Giáo Hội còn lưu giữ các linh mục phạm tội và thuyên chuyển đến các giáo xứ khác để họ tiếp tục phạm tội nữa.

Một linh mục dấu tên nói là : "Trước năm 1985 Giám Mục nào làm điều sai lầm còn có thể tha thứ được, chứ sau năm 1985, khi vụ tai tiếng Louisiana đổ bể, thì phải hiểu đó là báo động đỏ mà lưu ý chứ, Phải tránh xa, phải giải quyết tận gốc tội phạm càng sớm càng tốt mới coi là có khả năng, thông minh và đạo đức. Cái gì quá nguy hiểm thì nên thanh toán ngay"

Theo tài liệu của TGP Boston thì vào thập niên 80 và 90, Hồng Y Law đã biết chuyện của cựu linh mục Geoghan rồi, nhưng vẫn tiếp thuyên chuyển ông ta từ giáo xứ đến giáo xứ khác để ông tiếp tục phạm tội với hơn 130 em bé.

Sau khi ông Geoghan bị kết án 10 năm tù, TGP Boston bị ép buộc phải đưa hồ sơ của 90 linh mục khác cho biện lý cuộc. Và trên toàn nước Mỹ đã có 55 linh mục trong 17 Giáo Phận đã bị ngưng chức gồm có 6 ở Philadelphia, 7 ở manchester, 2 ở St. Louis, 2 ở Maine, 1 ở North Dakota, 12 ở Los Angeles. Có tất cả 194 Giáo Phận trên đất Mỹ nên không kể hết ra được.

Phần đông các linh mục bị ngưng chức là do những tố cáo về chuyện cũ, tuy nhiên ở Long Island, linh mục Michael Hands đã nhận tội ngày 7-3-2002 đã cưỡng dâm em bé trai 13 tuổi tại nhà xứ trong những năm 1999 và 2000.

Lý do tại sao?

Nhóm bảo thủ thì cho rằng nguyên nhân phát xuất từ sự quá lỏng lẻo của Giáo Hội đối với linh mục của họ. Những tai tiếng này là do sự cách mạng tính dục. Hàng tu sĩ phải tự chế hơn.

Tuy nhiên cả hai nhóm đều công nhận là hậu quả trầm trọng là hàng giáo phẩm sẽ mất hết sự khả tín để có quyền ăn nói đòi hỏi vấn đề nhân quyền, công bằng xã hội. Nó không chỉ là một biến cố mà là một thảm trạng đưa đến việc Giáo Hội không còn tư cách để mà đòi hỏi nữa vì chính trong "nhà mình" còn chưa chỉnh đốn được.

Nguyên nhân sâu xa riêng tại Hoa kỳ là Chính Phủ Trung Ương và Tiểu Bang cho Giáo Hội Công Giáo quá nhiều đặc ân, không bắt họ hành xử và chịu trách nhiệm như các tổ chức ngoài đời. Không coi việc lạm dụng tình dục của các linh mục là một hình tội, và chỉ có 19 TB là cho bỏ điều khoản đáo hạn thời gian để cho truy tố các linh mục phạm tội cũ.

Giáo Hội Công Giáo biết như vậy nên càng che dấu bao lâu được càng tốt bấy nhiêu. Ngoài đời hàng ngũ Cảnh sát cũng bênh nhau che dấu những sai trái cho nhau, ngành bác sĩ cũng không tố cáo nhau vì những lầm lẫn trong nghề y khoa, thì hàng linh mục cũng bắt chước che dấu cho nhau để giữ thể diện cho bạn đồng nghiệp của họ cũng như là cho "nghề" riêng của họ mà chẳng cần coi trọng quyền lợi của người dân, bệnh nhân cũng như trẻ em cả.

Thêm một nguyên nhân nữa là giáo dân nhất là các trẻ em bị nạn như vậy, nếu làm ra to chuyện lại bị cha mẹ người thân trong chính gia đình thuộc loại "quá ngoan đạo", quở mắng trách cứ, "làm xấu mặt, vạch áo cho người xem lưng". Ðấy chính những sự giấu diếm giữ thể diện cho "đạo", cho "đảng viên" của mình mà đã để cho tội ác hoành hành, như chỗ không người.

Trả lời từ Vatican

ÐGH Gioan Phaolô II có lên tiếng kết án các linh mục phạm tội nhưng chưa có phát động chính sách cụ thể nào diệt trừ tội ác tận gốc. Ngài có ra lệnh cho các Giám Mục báo cáo tội trạng các linh mục vào những báo cáo dầy cộm xuất bản bằng tiếng Latinh. Sở dĩ không chú ý nhiều vì GH đương thời coi như đây là chuyện riêng của Giáo Hội Công Giáo Hoa Kỳ mà thôi.

Tại Ba Lan TGM Juliusz Paetz bị chính các chủng sinh và linh mục tố cáo đã lạm dụng tình dục họ trong thời họ còn là chủng sinh. Nội vụ đã nổ lớn và ngày 29-3-2002 ÐGH đã cho phép TGM Paetz từ chức.

Năm 1998 ở Áo Quốc, Hồng Y Hans Hermann Groer, TGM thành Vienne, cũng bị từ chức vì tai tiếng lạm dụng tình dục các chủng sinh.

Năm 2001, Giáo Hội Công Giáo Ái Nhĩ Lan đã phải chi 110 triệu Mỹ Kim trả tiền bồi thường cho các vụ kiện tình dục của các linh mục.

Bên Pháp đã có khoảng 30 linh mục đã bị điều tra và có 11 ông đã ở tù. Chính GM Pierre Pican, địa phận Bayeux-Lisieux cũng bị 3 tháng tù treo vì không báo cáo linh mục phạm tội cho nhà nước. Ðó là những tai tiếng bê bối của Giáo Hội Công Giáo Âu Châu, nhưng Vatican vẫn chưa có hành động cụ thể nào cả.

Tình hình tài chánh

Giáo Phận Dallas đã bị Toà Án tuyên phạt 120 triệu, nhưng đã nhờ luật sư dàn xếp với các nạn nhân chỉ trả có 31 triệu thôi. trong khi đó Bảo hiểm trả 20 triệu và Giáo Phận phải lo lấy 11 triệu.

Các hãng bảo hiểm trước đây nhận bảo hiểm tới 50 triệu, nhưng họ sẽ từ chối thanh toán nếu nhận thấy rằng các bị cáo cố tình phạm tội. Hiện nay nhiều hãng bảo hiểm đã tăng giá tiền mua và bắt "khấu đầu" một số tiền khá lớn có khi đến 1/10.

Cơ quan Hành Pháp bắt đầu lưu ý Từ trước đến nay, Giáo Hội Công Giáo đã có thể giải quyết các vụ kiện lạm dụng tình dục ngoài tòa án một cách êm thấm bằng cách trả tiền cho nạn nhận với một điều kiện là giữ im lặng cho đôi bên.

Nhưng tại Portland, Boston và Philadelphia, biện lý cuộc đã đòi hỏi các hồ sơ linh mục bị dính dáng đến các vụ lạm dụng tình dục từ trước đến nay, để điều tra theo dõi. Nếu có những vụ vu oan, thì những thanh tra cơ quan công lực sẽ quyết định chứ đó không phải công việc của Giáo Phận.

Có khoảng hơn 25 TB cho Giáo Hội Công Giáo đặc ân không phải báo cáo với chính quyền về vụ lạm dụng tình dục của các tu sĩ, nhưng nhiều TB đang nghiên cứu lại và sẽ ra luật chung cho mọi cơ quan chứ không còn đặc ân cho Giáo Hội nữa.

Luật sư Jeffrey Andersen của St. Paul, MN nói là: "Tệ trạng lạm dụng tình dục của linh mục sẽ không bao giờ ngưng cả, nếu các Giám Mục không nghe thấy tiếng cửa ngục đóng sầm ngay sau lưng họ"

Chỉ tội cho các linh mục thánh thiện bây giờ đây cũng bị coi như "cá mè một lứa" dưới nhãn quan của giáo dân.